Tolerancja. Slogan czy fakt?

Tolerancja –  słowo  znajome, czasami nawet używane, a może w teorii nadużywane, ale czy stosowane w praktyce? A dyskryminacja? Równouprawnienie? Slogany, mity czy rzeczywistość? Czy istnieje tolerancja dla inności? Co to znaczy tolerować? Czy istnieje tolerancja dla nietolerancji? Gdzie są jej granice? 

Tolerować lub nie można wszystko lub nic, zjawiska, postawy, osoby, zachowania, preferencje. 

A jak przedstawia się temat tolerancji w kontekście osób niepełnosprawnych? Czy jesteśmy tolerancyjni dla tego rodzaju inności? Czy jesteśmy uprzedzeni? Myślimy stereotypowo? A może boimy się tego, co obce i nieznane? Jak czują się osoby niepełnosprawne? Czy są dyskryminowane w społeczeństwie?

Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia – tolerancja [łac. tolerantia ‘cierpliwość’, ‘wytrwałość’], socjol. postawa zgody na wyznawanie i głoszenie poglądów, z którymi się nie zgadzamy, oraz na praktykowanie sposobu życia, którego zdecydowanie nie aprobujemy, a więc zgody na to, aby zbiorowość, której jesteśmy członkami, była wewnętrznie zróżnicowana pod istotnymi dla nas względami. 

Problem tolerancji w dużym stopniu dotyczy osób niepełnosprawnych. Dlatego nie możemy udawać, że on nie istnieje. W Polsce problem niepełnosprawności dotyczy około pięciu milionów osób, co dwudziesta osoba od dzieciństwa jest niepełnosprawna, zmaga się z trudami życia, często prozaicznymi czynnościami dnia codziennego, walczy o każdy dzień. Bardzo często osoby niepełnosprawne nie akceptują samych siebie, swojej niepełnosprawności, zmienionego ciała lub inaczej funkcjonującej psychiki. Dlatego tak ważne jest, aby traktować osoby niepełnosprawne jako pełnowartościowe, mające swoje plany, marzenia, posiadające często ogromną wiedzę i umiejętności, mogące dać bardzo wiele od siebie. Osoba niepełnosprawna mimo swojej inności w wyglądzie lub zachowaniu jest taką samą osobą jak człowiek pełnosprawny. Nie oceniajmy drugiego człowieka przez pryzmat jego deficytu, innego sposobu mówienia, poruszania się, myślenia, koloru skóry czy wyznania. 

Przeprowadzone w ostatnich latach w naszym kraju badania wskazują na znaczne zróżnicowanie postaw społeczeństwa polskiego wobec osób niepełnosprawnych. Około 15% badanych osób prezentuje postawę zdecydowanie negatywną, izolacyjną. Badani  mają minimalną wiedzę o osobach niepełnosprawnych. W ich przekonaniu osoba taka ma liczne ograniczenia w sprawności fizycznej i umysłowej, jest niesamodzielna, nieproduktywna i stanowi ciężar dla innych. Osoby prezentujące postawę negatywną unikają kontaktów z niepełnosprawnymi, mają obawy, że nie będą potrafiły odpowiednio zachować się w kontaktach z tą grupą społeczną. Jednak aż 25% polskiego społeczeństwa prezentuje postawę pozytywną. Osoby z tej grupy postrzegają niepełnosprawność jako pewien fakt społeczny. W ich opinii osoba niepełnosprawna może być w miarę swych możliwości pożyteczna dla rodziny i otoczenia, może mieć szansę na pomyślne ułożenie sobie życia osobistego i zawodowego. Taki obraz osób niepełnosprawnych niesie ze sobą postawę integracji, jest wolny od uprzedzeń, sprzyja utrzymywaniu z nimi kontaktów sąsiedzkich i towarzyskich.

Jak zatem zapobiegać nietolerancji wśród osób niepełnosprawnych? Postarajmy się włączać te osoby w każdy przejaw życia społecznego, kulturalnego, politycznego przy zachowaniu i poszanowaniu  ich odmienności. Likwidujmy bariery, nie tylko te architektoniczne, ale przede wszystkim te najtrudniejsze – tkwiące w nas samych. Jak śpiewał znany i lubiany zespół: „tacy sami, a ściana między nami” – oby tych ścian było jak najmniej, a tolerancja wobec osób niepełnosprawnych stała się powszechnym, faktycznym zjawiskiem, nie zaś wytartym, nadużywanym sloganem.

Bibliografia:

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3987830

http://www.eid.edu.pl/archiwum/2000,98/padziernik,162/

tolerancja_wobec_niepelnosprawnych